GAP The Series: Bộ phim cần thiết cho giáo dục giới tính và vận động quyền LGBTQ+
CẢM ƠN VÌ MỘT BỘ PHIM NHƯ THẾ! #GAPtheSeries #ทฤษฎีสีชมพู
GAP The Series, được chuyển thể từ tiểu thuyết bách hợp
“Gap” của Devil Planoy, hiện nay là 1 series phim ngắn đang nổi như cồn, ít nhất
là trong cộng đồng LGBTQ+, hay cụ thể hơn là cộng đồng nữ yêu nữ. Trước khi
phân tích chuyên sâu hơn thì mình xin dành lời khen ngợi cho tập thể ekip làm
ra bộ phim này từ con số 0 vì đây là dự án gây tranh cãi từ những ngày đầu. Dù
rằng Thái Lan luôn nổi tiếng với các bộ phim dành cho LGBTQ+ hoặc có sự hiện diện
của LGBTQ+ rất cao nhưng chưa có một bộ phim Girl Love (GL) nào táo bạo được
như Gap The Series hiện nay khi nhân vật không chỉ dừng lại ở một vài cảnh hôn
đơn giản cho có mà phim khai thác toàn bộ quá trình. Đây là 1 bước tiến lớn nếu
so sánh với bộ phim GL tiên phong của Thái từ năm 2010. Trình diễn xuất của 2
bé diễn viên chính, Freen và Becky, phải nói là đỉnh của đỉnh, đỉnh từ việc diễn
tả cảm xúc nhân vật chân thật trong từng ánh mắt và cử chỉ, cho đến việc
chemistry bùng nổ của 2 bé giúp cho người xem thật sự thấy được tình cảm phát
triển ra sao (lúc đầu mình còn tưởng 2 diễn viên là 1 cặp rồi mới được chọn diễn
haha).
Vào đề nào…
1/ TÍNH CHÂN THẬT (AUTHENTICITY) & VĂN MINH
Sam và Mon là 2 nữ chính được đặt vào mối quan hệ tổng tài –
nhân viên và Mon là người đổ Sam đứ đừ từ những ngày còn bé. “Đổ” ở đây chỉ là
hâm mộ sự tốt bụng và chân thành của Sam chứ không quá liên quan đến đình hình
giới tính. Và mình thấy điểm bắt đầu này nhẹ nhàng và chân thật để dẫn đến những
giây phút bối rối về sau khi Mon nhận ra tình cảm của mình cho Sam vượt qua mức
fan hâm mộ idol. Đây là một góc nhìn rất hợp thời khi sự lan rộng của chủ nghĩa
thần tượng (idolism) ở các nước châu Á trỗi dậy mạnh mẽ, một phần nhờ làn sóng
Hallyu. Ở đây mình liên tưởng nhanh đến việc fan của 1 thần tượng nào đó bị gán
ghép các định hình giới chỉ vì việc họ hâm mộ idol ấy. Việc fan nữa thích idol
nữ, fan nam thích idol nam là bị gán cho là les là gay lập tức. Đây là một loại
tình cảm rất khác, và dù rằng có thể liên quan nhưng nó không phản ánh định
hình giới.
Các phân cảnh được cho là nhạy cảm được quay với độ chân thật
cao nhưng hoàn toàn không bị tục. Các cảnh quay có đầy đủ các sắc thái cho một
trải nghiệm xyz và các điểm chạm giữa 2 diễn viên được sắp đặt rất thật với đời
sống. Hoàn toàn có thể dùng những cảnh phim này để giải thích các điểm kích
thích trên cơ thể nữ, từ đó giúp xây dựng sự tôn trọng dành cho cơ thể nữ giới
nhiều hơn, thay vì cách mà các bộ phim dị tính có cảnh hot thường thể hiện hoặc
lược bỏ. Đây là 1 điểm mình cho rằng dũng cảm và cũng hữu ích cho sex
education. Một chi tiết mình đặc biệt thấy ekip phim đã rất tinh tế là việc đề
cập đến bộ móng giả của 2 nữ chính. Đã có những cảnh phim mà mình nghĩ nếu đạo
diễn cho quay tới xyz luôn là quá vô lý vì cái bộ móng giả đó thì làm ăn cái
gì, và biên kịch đã khéo léo cho chuyển cảnh mượt mà và hài hước để cho 2 nhân
vật đủ thời gian chuẩn bị (đi tháo móng hehe).
Ngoài ra, việc miêu tả sự bối rối của 2 nữ chính khi lần đầu làm chuyện ấy cũng là 1 điều đầy chân thật và việc chuẩn bị này thể hiện rằng việc đó đó đó là một điều đáng trân trọng và cần đầu tư, chứ không phải là vấn đề tùy tiện. Việc tùy tiện xyz không còn gì lạ trong nhiều plot phim, nhưng việc này không hề có ý nghĩa giáo dục, thậm chí còn làm cho việc đó trở nên tầm thường. Điều quan trọng ở đây là phim làm rõ đây là 1 việc không tầm thường, nó bình thường về nhu cầu sinh lý à thiêng liêng về ý nghĩa tinh thần.
2/ TÍNH ĐA DẠNG (DIVERSITY)
Sự thể hiện của GL thường bị gán vào tạo hình của các cặp
đôi dị tính, theo kiểu cần 1 người mạnh mẽ, có vẻ ngoài tomboy, thậm chí là giống
nam luôn, và 1 người dịu dàng, e ấp, thể hiện rõ các đặc trưng của tính nữ
(feminity) mà xã hội mong muốn. Tuy nhiên, trong GAP, cả Sam & Mon đều theo
đuổi phong cách nữ tính trong ăn mặc và thể hiện sự độc lập, mạnh mẽ trong suy
nghĩ ngay cả khi ở trong mối quan hệ. Một phân cảnh trong ep 10 khi 3 cặp đôi,
Sam-Mon, Tee-Yuki, và Cher – Risa, đứng cạnh nhau là 1 minh chứng cho độ đa dạng
trong tạo hình của các cặp GL.
Và sự phân vai trong việc top – bot hoàn toàn bị phá bỏ khi
phim thể hiện các phân cảnh của cặp đôi này. Chúng ta có Sam tổng tài cứng rắn
nhưng cũng có Sam “bị đè” trong cuộc giao hoan. Điều này giúp mở rộng sự thể hiện
của tính nữ trong phim cũng như trong cuộc sống. Chúng ta có tính nữ bị tính
nam hóa (masculinized feminity) trong hình tượng của người bà – không khác chi
Bà đầm Thép Thatcher, tính nữ theo chuẩn mực xã hội trong hình tượng của bé Mon
yêu màu hường, ghét sự giả dối hihi, và tính nữ được giải phóng (liberal
feminity) trong hình tượng Sam thể hiện sự nữ tính trong cách ăn mặc, lời nói,
và suy nghĩ.
Cuối cùng là phải kể đến cách phim giới thiệu các màu sắc giới
đa dạng trong dàn nhân vật của phim. Từ hình tượng transgirl, tomboy đến queer
và cách họ hòa hợp trong cùng 1 xã hội trong phim giúp bình thường hóa sự hiện
diện của họ
3/ TÍNH THỜI SỰ
Tập 11 là đỉnh cao thời sự liên quan đến vận động quyền cho
LGBTQ+. Cá nhân mình là 1 người trong cộng đồng nhưng mình chưa quá quan tâm về
vấn đề này cho tới khi mình xem cảnh phim về Song, người chị gái của Sam qua đời
do không kịp truyền máu với lý do chính là do người yêu của Song không được hợp
pháp ký tên vào giấy đồng ý giải pháp. Đây là thực tế! Hạn chế lớn nhất của các
đất nước không hợp thức hóa hôn nhân đồng giới là việc các cặp đôi sẽ không có
được những quyền lợi căn bản trong xã hội của các cặp vợ chồng dị tính. Cảnh
quay này được tăng thêm hiệu ứng ảnh hưởng khi trước đó Bà của Sam khuyên rằng
“Ngay cả đất nước chúng ta (Thái Lan) còn chưa xem trọng mối quan hệ nữ nữ
trong luật pháp thì chỉ có người chồng (hợp pháp) mới có thể giúp đỡ được
cháu.” Vấn đề nhức nhối này đúng là vẫn còn tồn động trong nhiều quốc gia châu
Á và đây là điểm quan trọng trong việc tìm hiểu về vận động quyền LGBTQ+.
Phim kết thúc có hậu nhưng thay vì nhìn theo hướng “Ôi những
người yêu nhau sẽ được về bên nhau” thì mình thấy có thể hiểu lễ cưới (siêu lớn)của
2 nữ chính có thể xem là một viễn cảnh đẹp của tương lai khi hôn nhân đồng giới
được hợp thức hóa.
MỘT BỘ PHIM KHƠI GỢI NHIỀU KHÍA CẠNH CỦA GIÁO DỤC GIỚI TÍNH, ĐỊNH HÌNH GIỚI VÀ TÍNH NAM/ TÍNH NỮ
Với bất lợi là 1 series phim ngắn chỉ 12 tập thì mạch phim
chắc chắn còn nhiều gượng ép ví dụ như cách 2 nữ chính phát triển tình cảm ngọt
ngược đảo chiều nhanh chóng mặt trong cùng 1 tập phim (ep.7 đổ đi) nên đây là
điểm trừ lớn cần lưu ý. Tuy nhiên, điều này theo mình không quá ảnh hưởng đến ý
nghĩa giáo dục của bộ phim. Mình viết bài này với tinh thần giống Dr. Kyra
Clarke (2019), 1 nhà nghiên cứu về sex education qua phim ảnh với cuốn sách
“Affective Sexual Pedagogies in Film and Television”, là tìm ra những điểm giáo
có thể dạy cho người xem bài học nào đó (“pedagogical moments”). Xin trích 1
câu của Clarke (2019, p.3) mà mình muốn gửi gắm tới mọi người khi nhìn vào phim
là một công cụ giảng dạy về sex education, LGBTQ+ và feminity/masculinity:
“…film can present moments of nuance and provide an environment to discuss
important aspects of our lives that are absent from sex education: pleasure,
relationships, and sexuality.”*
Tóm lại, mình nghĩ Gap The Series là 1 bộ phim có nhiều điểm
giáo dục hay có thể khai thác và mình hy vọng là với việc xã hội VN có những bước
cởi mở hơn với sex education (như dự án Cởi Mở talk của Vietcetera tại các trường
ĐH), và gender studies cho các bạn trẻ. Mình cũng hy vọng các bạn trẻ thuộc thế
hệ sau mình có thể tiếp cận với nhiều thông tin và được hướng dẫn những vấn đề
như thế này như một chuyện bình thường và thiết yếu trong cuộc sống chứ không
phải là lén lút tìm hiểu hay ngại đỏ mặt khi có “sex talk” trong giờ học môn Sinh
học lớp 7 năm nào hay có những ngày rối bù tại sao mình lại có cảm xúc với bạn
nữ khác và những lần đứng lên tự bảo vệ mình rằng bisexuality không phải là bệnh.
*Clarke,K. (2019) Affective Sexual Pedagogies in Film and
Televisions. London: Routledge
Link để các bạn theo dõi phim: https://www.youtube.com/@IDOLFACTORY/playlists
Comments
Post a Comment